شناسایی ضوابط افتراقی میان تعدد واقعی و مصادیق مجرمانه مشابه و ارزیابی واکنش تقنینی با محوریت حالت خطرناک

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده پیشگیری از جرم و اصلاح و تربیت، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران. (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

چکیده

تعدد واقعی به عنوان یکی ازگونه های تعدد جرم دراثر رفتارهای مجرمانه متعدد محقق می شود. رکن مادی برخی از جرایم متشکل از افعال مجرمانه متعدد می باشد، اما مجموع این افعال برمبنای قانون موجب تحقق یک عنوان مجرمانه واحد می شود واز شمول مفهوم تعدد جرم خارج می شود. شباهت این دسته از جرایم باتعدد واقعی جرم گاه دراثر تعدد افعال مجرمانه مستقل می باشد؛ مانند افعال مجرمانه متعددی که بخشی از رکن مادی جرم افساد فی الارض را تشکیل می دهند ودرمواردی نیز به جهت اوصاف و ماهیت قانونی این افعال، مانند رکن مادی جرایم مستمر می باشد. مشابهت بین دو مقوله مذکور و عدم وجود ضابطه قانونی مشخص، گاهی موجب چالش هایی درمقام شناسایی، تفکیک و تعیین پاسخ کیفری مناسب می گردد. شناسایی و تفکیک صحیح این مفاهیم و مصادیق از جهت تاثیر این ضوابط، در مرحله کیفرگزینی و تعیین سطح پاسخ به رفتار مجرمانه به دلیل توجه مقنن به مفاهیم بنیادین جرم شناسی بالینی مانند حالت خطرناک، حائز اهمیت است. توجه به نحوه اجتماع اجزاء رکن مادی، اضمحلال رفتار مقدم در موخر با وجود وصف مستقل کیفری و تجزیه رفتار به اعتبار تجزیه پذیری موضوع، ضوابطی است که دراین پژوهش به منظور تعیین جرایم واجد اَفعال متعدد معرفی، سپس نحوه واکنش مقنن در مظان داوری مفهوم حالت خطرناک قرار گرفته است. همچنین این پژوهش منجر به شناسایی برخی مصادیق مانند افساد فی الارض، بغی و نهب و غارت اموال به صورت جمعی گردیده است که تحت سیطره هیچ یک از مفاهیم رایج مذکور قرار نخواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying the criteria for distinguishing between real multiplicity and similar criminal examples and evaluating the Legislative response based on dangerous situation

نویسندگان [English]

  • Vahid Bazvand 1
  • Hosein Nourmohammadi 2
1 PhD student in Criminal Law and Criminology, Faculty of Crime Prevention and Correction and Training, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran. (Corresponding author)
2 Ph.D. student in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Real multiplicity realized as one of the types of multiplicity of crime due to multiple criminal behaviors. The actus reus of some crimes consists of multiple criminal actions, but sum of these actions, in law, leads to a single criminal title and excluded from the concept of multiplicity. This similarity is sometimes due to the multiplicity of independent criminal acts; Like many criminal acts that form a part of the actus reus of crime of corruption in land, and in some cases, due to characteristics and legal nature of these acts, like actus reus of continuous crimes. This similarity with the absence of specific legal regulations sometimes cause challenges in identifying, separating and determining the appropriate criminal response. The correct identification and separation is important in the punishment selection stage and determining level of response to criminal behavior due to the legislator's attention to the fundamental concepts of clinical criminology such as dangerous state. Paying attention to The manner of assembly of the components of the actus reus, the disappearance of the previous behavior in the later and the Decomposition of behavior to the validity of decomposability of subject are the criteria introduced in this research, then the way the legislator reacts in the context of judging the concept of state It is dangerous. Also, has led to the identification of some examples such as corruption in the land, Baghi, attack and looting of property in a collective manner, which will not be under any of the mentioned common concepts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • multiplicity of behavior
  • compound and multiple behavior
  • differential diagnosis
  • similar criminal cases
  • dangerous state
قرآن کریم
1- اردبیلی، محمدعلی، (1380)، حقوق جزای عمومی، انتشارات میزان، ویرایش دوم، تهران.
2- اردبیلی، محمدعلی، (1392)، حقوق جزای عمومی، انتشارات میزان، ویرایش اول، تهران.
3- اردبیلی، محمدعلی، (1394)، حقوق جزای عمومی، انتشارات میزان، ویرایش سوم، تهران.
4- افراسیابی، محمد اسماعیل، (1377)،  حقوق جزای عمومی، انتشارات فردوس، ویرایش دوم، تهران.
5- بابایی، محمدعلی، (1398)، جرم شناسی بالینی (تحولات مفهوم حالت خطرناک)، انتشارات میزان، ویرایش سوم، تهران.
6- بسامی، مسعود، (1393)، تعدد اعتباری جرم در رویه قضایی و دکترین، انتشارات خرسندی، تهران.
7- پیمانی، ضیاء الدین، (1374)، بررسی تاریخی و تطبیقی قاعده تعدد جرم، انتشارات معاونت پژوهش، مجتمع آموزش عالی قم، قم.
8- دانش، تاج زمان، (1376)، مجرم کیست و جرم شناسی چیست، انتشارات موسسه کیهان، ویرایش هفتم، تهران.
9- ساداتی، سیدمحمدمهدی، (1396)، «مقاله تعدد جرم در حقوق ایران و آلمان»، نشریه مطالعات حقوق تطبیقی، 8.
10- شامبیاتی، هوشنگ، (1384)، حقوق جزای عمومی، انتشارات مجد، ویرایش دوم، تهران.
11- شهید ثانی، (1379)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ویرایش دوم، قم.
12- صانعی، پرویز، (1382)، حقوق جزای عمومی، انتشارات طرح نو، ویرایش اول، تهران.
13- قاسمی، ناصر، (1374)، اقدامات تامینی و تربیتی در حقوق کیفری ایران، نشر میزان، ویرایش اول، تهران.
14- قانون اساسی مصوب 1358.
15- قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399.
16- قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) مصوب 1375.
17- قانون مجازات اسلامی مصوب 1370.
18- قانون مجازات اسلامی مصوب 1392.
19- کلانتری، کیومرث و جعفریان سوته، سیدحسن، (1394)، تعددجرم، انتشارات دانشگاه مازندران، بابلسر.
20- کی نیا، مهدی، (1381)، روانشناسی جنایی، انتشارات رشد، جلد اول، ویرایش سوم، تهران.
21- متین، احمد، (1330)، مجموعه رویه قضایی قسمت کیفری، انتشارات رهام، تهران.
22- محمودی جانکی، فیروز و آقایی، سارا، (1387)، «بررسی نظریه بازدارندگی مجازات»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 38.
23- نوربها، رضا، (1385)، زمینه ی حقوق جزای عمومی، انتشارات گنج دانش، ویرایش هفدهم، تهران.
24- الهام، غلامحسین، (1372)، مبانی فقهی و حقوقی تعدد جرم، انتشارات بشری، تهران.
25- یزدیان جعفریف جعفر، (1385)، مقاله «اصل فردی کردن مجازاتها؛ تبعیضی فاحش یا عدالتی عادلانه تر؟»، مجله فقه و حقوق، 3.