حق برشنیده شدن کودکان در اسناد بین‌ المللی و جایگاه آن در فرآیند دادرسی کیفری ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه، دکتری تخصصی حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق کیفری اطفال و نوجوانان، دانشکده حقوق، دانشگاه علامه طباطبایی تهران. (نویسنده مسئول)

چکیده

این مطالعه به بررسی حق بر شنیده شدن کودکان که در ماده 12 کنوانسیون حقوق کودک 1989 مورد اشاره واقع شده است و همچنین جایگاه آن در فرآیند دادرسی کیفری ایران می پردازد. این حق در کنار حقوق دیگر از قبیل عدم تبعیض، رشد، بقا، زندگی، منافع عالیه، دسترسی آزاد به اطلاعات و آزادی بیان به عنوان حقوق بنیادین و اصلی کودکان شناخته می شوند. این حق برای اولین بار در کنوانسیون حقوق کودک 1989 میلادی مورد توجه قرار گرفت و در اسناد بین المللی قبل از این کنوانسیون که راجع به حقوق کودک بود مغفول مانده بود. شناسایی این حق بسیار مفید است چرا که کودکان به عنوان موجودی فعال و موضوع تصمیم گیری ها شناخته می شوند و نظرات آنان از سوی مقامات ذیصلاح شنیده می شود. با شناسایی این حق، دیدگاه سنتی که مبنی بر این بود کودکان شخصیتی غیر مستقل و وابسته به بزرگسالان دارند تعدیل یافته و متعاقب آن حق مشارکت فعال در تصمیم گیری ها به کودکان داده می شود. در قوانین داخلی کشور ما این حق در بند 8 ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 6 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان 1399 مورد اشاره واقع شده است. از آنجایی که قلمرو این حق وسیع است و در هر مرحله از مراحل دادرسی کیفری جلوه ای خاص به خود می گیرد، باید با دقت در مقررات پی برد تا چه اندازه کودکان در فرآیند دادرسی کیفری از این حق بهره مند هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The right of children to be heard in international instruments and their place in the Iranian criminal proceedings

نویسندگان [English]

  • D.r Salar Sadeghi 1
  • Ali Safar Orangi 2
1 Lecturer, PhD in Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Islamic Azad University, Tabriz Branch.
2 Master student of criminal law for children and adolescents, Faculty of Law, Allameh Tabatabai University of Tehran. (Corresponding Author)
چکیده [English]

This study examines the right of children to be heard, which is enshrined in Article 12 of the 1989 Convention on the Rights of the Child, as well as its place in the Iranian criminal proceedings. This right, along with other rights such as non-discrimination, growth, survival, life, highest interests, free access to information and freedom of expression, are recognized as fundamental rights of children. This right was first enshrined in the 1989 Convention on the Rights of the Child and was neglected in international instruments prior to this Convention on the Rights of the Child. Recognizing this right is very useful because children are recognized as active beings and the subject of decisions and their opinions are heard by the competent authorities. With the recognition of this right, the traditional view that children have an independent and dependent personality on adults is modified, and consequently children are given the right to actively participate in decisions. In the domestic laws of our country, this right is mentioned in paragraph 8 of Article 2 of the Executive Regulations of Article 6 of the Law on the Protection of Children and Adolescents of 1399. Since the scope of this right is wide and takes on a special effect at every stage of the criminal proceedings, it must be carefully understood in the regulations to what extent children enjoy this right in the criminal proceedings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The right of children to be heard
  • the right to freedom of expression
  • the criminal procedure
  • the Convention on the Rights of the Child

مراجع

1- قرآن کریم.
2- آذری، هاجر، اولادی قادیکلایی، اعظم، (1400)، مطالعه تطبیقی حق مشارکت کودکان در دعوای حضانت با تأکید بر کنوانسیون حقوق کودک، دو فصلنامه بین المللی حقوق بشر، سال شانزدهم، شماره 1.
3- خالقی، علی، (1396)، نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری، چاپ دهم، تهران، نشر مؤسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش.
4- رایجیان اصلی، مهرداد، (1398)، درآمدی بر جرم شناسی، چاپ سوم، تهران، نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها و پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی.
5- زینالی، امیر حمزه، (1389)، جهانی شدن اصل حمایت ویژه از کودکان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، شماره 35.
6- زینالی، امیر حمزه، (1393)، ساز و کارهای حقوق کیفری ایران در زمینه اعمال حق دادخواهی کودکان بزه دیده (حق بر شکایت کودک)، نشریه پژوهش های حقوق جزا و جرم شناسی، سال دوم، شماره 3.
7- زینالی، امیر حمزه، (1394)، جهانی شدن حقوق کیفری (در قلمرو حمایت از کودکان در برابر بزه دیدگی)، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
8- غلامی، حسین، (1392)، الگوها یا گونه های عدالت کیفری اطفال، مجله آموزه های حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال دهم، شماره 6.
9- گلدوست جویباری، رجب، غلام پور، مهدی، ناظریان، حسین، (1392)، تحدید حق شکایت در حقوق کیفری ایران، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال دوم، شماره 3.
10- محمد علی زاده اشکلک، حبیب، رشیدی، یاسر، (1398)، بررسی اصول دادرسی منصفانه در محاکم کیفری با توجه به قانون آیین دادرسی کیفری، نشریه آموزه های حقوق گواه، سال پنجم، شماره 1.
11- ملکوتی، سید حسین، ناصری، علیرضا، قاسم آبادی، مرتضی، (1395)، محدودیت های آزادی بیان در اعلامیه اسلامی حقوق بشر با رویکرد به اسناد بین المللی، نشریه حقوق اسلامی، سال سیزدهم، شماره 50.
12- میر محمدی، مصطفی، (1393)، حقوق کودک (مطالعات تطبیقی در اسلام و اسناد بین المللی)، قم، انتشارات دانشگاه مفید- یونیسف.
13- نجفی ابرند آبادی، علی حسین، هاشم بیکی، حمید، (1397)، دانشنامه جرم شناسی انگلیسی، فرانسه و فارسی، چاپ پنجم، تهران، نشر گنج دانش.
14- نجفی توانا، علی، (1396)، جرم شناسی، چاپ نوزدهم، تهران، نشر آموزش و سنجش.
15- Bahat, Ali Muhammad,”Freedom of expression from Islamic perspective”, Journal of Media and Communication Studies, Vol 6,No 5, (2014).
16- Bosisio, Roberta,”Children’s Right to Be Heard. What Children Think “, International Journal of Children’s Rights, Vol 20,No 1, (2012).
17- Committee On The Rights Of The Child, Day Of General Discussion On  The Right Of The Child To Be Heard, Forty-third session, (2006).
18- Committee On The Rights Of The Child, General Comment No.12, The right of the child to be heard Fifty-first session, (2009).
19- Daci, Jordan,”Right to a fair trial under International Human Rights Law”, South East European University Review (SEEU Review),Vol 4,No 2, (2008).
20- forde, louise,”Realising the Right of the Child to Participate in the Criminal Process”, youth justice journal, Vol 18,No 3, (2018).
21- Hodgkin, Rachel; Newell, Peter; UNICEF, (2007), Implementation Handbook for the Convention on the Rights of the Child, Fully Revised Third Edition,Geneva, UNICEF Palais des Nations.
22- Janočková, Michaela; Ulehlová, Denisa; Vavříčková, Nikola,”The Right of a Child to be Heard and Its Influence on Court Decisions in Family Law Matters”, Themis Competiton,Semi-final B –International Judicial Cooperation in Civil Matters–European Family Law, Brussels, Belgium, (2017).
23- Kamali, mohammad hashim,”Ethical Limit on Freedom of Expression with Special Reference to Islam”,CILE Journal, Vol 2, No 2, (2014).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 04 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار