مروری بر مجازات های جایگزین حبس با تأکید بر خدمات عام المنفعه

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

افسر نیروی انتظامی، کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد. (نویسنده مسئول)

چکیده

مطالعات جرم شناسانه نشان می دهد که با تمام اصلاحاتی که در نظام زندان ها طی سال های پیشین، انجام گرفته و به بهبود نسبی شرایط فیزیکی زندان ها منجر شده، نتایج مثبت، سودمند و مورد انتظاری بر باز پذیری مجرمان و پیشگیری از ارتکاب جرم در سطح عمومی نداشته است؛ لذا در سال های اخیر از موضوع مجازات های جایگزین حبس صحبت شده و قانون مجازات اسلامی 1392 نیز طی برخی از مواد به این مهم، پرداخته است. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 یک فصل جداگانه را به تبیین مقررات مربوط به جایگزین های حبس اختصاص داده است و در ماده 64 پنج نوع از مجازات های جایگزین حبس را احصاء کرده است؛ یعنی دوره مراقبت، جزای نقدی و جزای نقدی روزانه، حبس خانگی، محرومیت و خدمات عام المنفعه. یکی از مجازات های جایگزین، انجام خدمات عمومی است که مطابق آن، محکوم علیه به انجام کار رایگان در یک مؤسسه عمومی مجبور می شود. این نوع مجازات نیز در جهت باز پروری و اصلاح محکوم علیه از رهگذر جلوگیری از آثار منفی محکومیت به حبس می باشد. از مهم ترین مبانی اصلی کیفر اجتماع محور خدمات عمومی رایگان، اصلاح و باز پذیری اجتماعی بزهکار با اجرای این کیفر در متن جامعه است. البته به نظر می رسد همان آسیب ها یا عواملی که موجب عدم کارایی مجازات حبس شده، اگر استمرار یابد، نمی توان امیدوار بود اجرای جایگزین های حبس، نتیجه مطلوبی در پی داشته باشد و ممکن است اجرای این نوع جایگزین ها عملاً راهی برای رهایی از مجازات باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An overview of alternatives to imprisonment with an emphasis on community service

نویسنده [English]

  • Ali Mohammad Dehghan
Police officer, Master of Private Law, Faculty of Law, Islamic Azad University, Yazd Branch. (Corresponding Author)
چکیده [English]

Criminological studies show that with all the reforms that have been made in the prison system in recent years, which have led to a relative improvement in the physical condition of prisons, the positive, beneficial and expected results on the admission of criminals and the prevention of crime in Did not have a general level; Therefore, in recent years, the issue of alternative punishments to imprisonment has been discussed and the Islamic Penal Code of 1392 has addressed this issue in some articles. The Islamic Penal Code adopted in 1392 has dedicated a separate chapter to explaining the provisions related to alternatives to imprisonment and in Article 64 has listed five types of alternative punishments to imprisonment; That is, the period of care, fines and daily fines, house arrest, deprivation and utility services. One of the alternative punishments is performing public services, according to which the convict is forced to work for free in a public institution. This type of punishment is also intended to rehabilitate and correct the convict by preventing the negative effects of imprisonment. One of the most important principles of community-based punishment of free public services is the correction and social openness of the offender by implementing this punishment in the context of society. Of course, it seems that the same injuries or factors that have caused the ineffectiveness of imprisonment, if it continues, one can not hope that the implementation of alternatives to imprisonment will have the desired result, and the implementation of such alternatives may actually be a way to get rid of Be punished.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imprisonment
  • alternative punishment to imprisonment
  • social services
1- ابراهیمی، شهرام، رجبی، ابراهیم، (1389)، پیشگیری در نظریه های جرم شناسی و گستره محدودیت های آن، مجله آموزه های حقوقی، شماره 35.
2- آشوری، محمد، (1398)، جایگزین ‌های زندان یا مجازات‌ های بینابین با آخرین اصلاحات، چاپ اول، تهران، مرکز نشر جهش، مؤسسه‌ دانش‌ پژوهان ‌فردای‌ روشن.
3- خلیل ‌بن احمد، (1409 ق)، کتاب العین، قم، چاپ مهدى مخزومى و ابراهیم سامرائى.
4- دامغانى، محمد تقى، (1357)، صد سال پیش از این: مقدمه ‌اى بر تاریخ حقوق جدید ایران، تهران، انتشارات شبگیر.
5- رایجیان اصلی، مهرداد، (1398)، درآمدی بر جرم شناسی، تهران، نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).
6- زینالی، امیر حمزه، ( 1385)، بررسی ابعاد جامعه شناسانه، جرم شناسانه و روان شناسانه کاهش استفاده از مجازات حبس تعزیری، مجموعه مقالات همایش راهکارهای کاهش جمعیت کیفری زندان، تهران، نشر میزان.
7- عباس زاده، زهرا، (1394)، مجازات های جایگزین زندان (حبس) در قانون جدید، تهران، نشر مقالات حقوقیِ حقوق برای همه.
8- علی آبادی، عبدالحسین، ( 1392)، حقوق جنایی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات فردوسی.
9- فخرالمحققین، محمد بن حسن، (1390)، ایضاح الفوائد فى شرح اشکالات القواعد، قم، چاپ حسین موسوى کرمانى، على پناه اشتهاردى، و عبدالرحیم بروجردى.
10- فرج اللهی، رضا، (1389)، شخصی کردن قضایی مجازات، نشریه دادرسی، شماره 80.
11- نجفی ابرند آبادی، علی حسین، ( 1387)، مجازات های جامعه مدار، مقالات همایش راهکارهای کاهش جمعیت کیفری زندان شیراز، تهران، نشر میزان.
12- نجفی ابرند آبادی، علی حسین، (1382)، تقریرات درس جرم شناسی، دوره کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه امام صادق علیه السلام.
13- همراهی، راضیه، ملکشاهی، سجاد، کریمی آرا، محمد حسن، (1394)، تحلیل نقش مجازات های جایگزین حبس در ارتباط با پیشگیری از تکرار جرم، فصلنامه علمی دانش انتظامی استان لرستان، دوره سوم، شماره 11.
14- یزدیان ‌جعفری، جعفر، (1398)، چرایی و چگونگی مجازات، تهران، نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.