تحلیل ماهیت ضمان معاوضی در حقوق ایران، فقه امامیه و حقوق فرانسه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میمه. (نویسنده مسئول)

چکیده

با تسلیم مبیع به خریدار، ضمان معاوضی یا ریسک ناشی از تلف یا خسارت وارد بر آن، از عهده فروشنده، به عهده خریدار انتقال می ‏یابد ولی قبل از تسلیم، با وجود انتقال مالکیت، این ضمان، بر عهده فروشنده باقی است. التزام فروشنده به تسلیم مبیع جز مفاد عقد بوده و با از بین رفتن آن زمینه اجرای تعهد فروشنده از بین می رود و بقای تعهد خریدار برای پرداخت ثمن برخلاف خواست مشترک آن ها است چرا که انتقال مالکیت به تنهایی انتظار او را برآورده نمی سازد و با روح قرارداد مغایر است. شرایط ضمان معاوضی 1- موضوع عقد بیع باید عین معین باشد 2- تلف باید قبل از تسلیم باشد 3- تلف باید در اثر حادثه خارجی باشد. در توجیه این قاعده که مشهور به «تلف مبیع قبل از قبض‏» می‏باشد، نظریه‏های گوناگونی مطرح شده است که از لحاظ عملی، آثار متفاوتی را در پی دارد. این مقاله با ارزیابی این نظریه‏ها، در صدد یافتن مبنای حقوقی متناسب با ماهیت قاعده مذکور است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the nature of exchange guarantee in Iranian law, Imami jurisprudence and French law

نویسنده [English]

  • Erfan Rahaei
Master's student in Private Law, Faculty of Law, Islamic Azad University, Meimeh branch. (Corresponding Author)
چکیده [English]

Upon delivery of the goods to the buyer , the exchange guarantee or the risk of loss or damage is transferred from the seller to the buyer, but before handing over , despite the transfer of ownership ,this guaranteeremains the responsibility of the seller. The obligation of the seller to deliver the goods is one of the provision of the contract,and with its disappearance,the seller,s obligation is lost,and the survival of buyer,s obligation to pay the price is contraryto their common wishes ,because the transfer of ownership alone does not fulfill his expectation and is in line with the spirit of the contract .it is contradictory. The terms of exchange guarantee1.the subject of the contract of sale must be the same thing2.the damage must be before delivery3.the damage must be due to an external accident. Various theories have been put forward to justify this rule ,which is known as the loss of the seller before receipt ,which has different practical effects.by evaluating these theories ,this article seeks to find a legal basis that is appropriate to the nature of the said rule.

کلیدواژه‌ها [English]

  • exchange guarantee
  • damage
  • bill
  • admit

مراجع

1- ابن ابی جمهور احسائی، «غوالی اللئالی‏»، ج 3،انتشارات آیت اشراق.
2- امام خمینی، کتاب بیع، ج5،ناشر موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
3- امامی حسن ،حقوق مدنی، ج 1،ناشر اسلامیه.
4- انصاری ،شیخ مرتضی ، المکاسب.
5- بجنوردی، میرزا حسن، القواعد الفقهیه، ج2، انتشارات گیسوم ،چاپ 3.
6- بحرالعلوم ، محمد تقی ، حاشیه بر بلغة الفقیه، ج 1،ناشر مکتبه الصادق.
7- جعفری لنگرودی ،محمد جعفر، دائرة المعارف حقوق مدنی و تجارت،انتشارات گنج دانش.
8- حاجی نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج 2، باب 9 ابواب خیار، ح 1،ناشر آل بیت.
9- حسینی مراغی ، میر عبدالفتاح، العناوین، ج2، مؤسسه نشر اسلامی،1418 ه. ق، چاپ اول.
10- خویی، سید ابوالقاسم ، مصباح الفقاهة، ج 7،نشر فقاهت.
11- شهید ثانی، شرح لمعه، چاپ افست، ج 2،انتشارات دارالعلم.
12- شیخ حر عاملی ،محمدبن حسن،وسائل الشیعه، ج 12، باب 10، ابواب خیار، ح 1،انتشارات اسلامیه.
13- شیخ طوسی، المبسوط،جلد3،ناشر المکتبه المرتضویه،تهران.
14- صفائی ،سید حسین ، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج 2،نشر میزان.
15- طباطبایی ،سید علی ، ریاض المسائل، احکام قبض ،ج 1، ،ناشر آل بیت.
16- طباطبایی ،سیدمحمد کاظم ، حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری، ج 2،انتشارات موسسه طیبه لاحیا التراث.
17ـ عدل ، مصطفی،  حقوق مدنی، ش 45 به کوشش سید حسن امامی، ج 1،انتشارات خرسندی.
18ـ عدل ، مصطفی،  حقوق مدنی، ش 45 به کوشش سید حسن امامی، ج 1،انتشارات خرسندی.
19- علامه حلی، تذکرة الفقهاء، چاپ قدیم، ج 1، احکام قبض،ناشر المکتبه المرتضویه.
20- قانون مدنی آلمان، ماده 429 و 426.
21- قانون مدنی اتریش، ماده 1021 و 1051.
22- قانون مدنی لهستان، ماده 548.
23ـ کاتوزیان، ناصر ، عقود معین، ج 1،انتشارات گنج دانش.
24- کاتوزیان ،ناصر ، قواعد عمومی قرادادها، ج 4 ،انتشارات شرکت سهامی انتشار.
25- محقق حلی، شرایع الاسلام، چاپ دارالهدی، قم.
26- محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه، بخش مدنی، چاپ چهارم، نشر مرکز نشر علوم اسلامی، 1373 ه. ش.
27- موسوی بجنوردی، محمد ، قواعد فقهیه، چاپ دوم، نشر میزان.
28- میرزای نائینی، منیة الطالب، ج 1،انتشارات اسلامی.
29- نجفی ،شیخ محمد حسن ، جواهر الکلام، ج23،انتشارات اسلامی.
30- Viena convention on the international sale of goods , 1980,Art. 66-69.
31- G. H. Treitel ,op. cit. ,p. 783; Chitty , contracts V.2,N.4209.
32- Planiol et ripert Traite pratique de Driotcivil francais,2 T.,par paul Esmein ,N. 414.
33- The vienna convention, Art 66-69.
34- Planiolet Ripert ,op. cit. ,N. 413.
35- Pierre , Angel ,Traite des obligations en Droit suisse, Neuchatel, 1973 p. 526,N. 245.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 30 اردیبهشت 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار