تحلیل حقوقی آثار مالی اقتصادی خاتمه و فسخ پیمان در قراردادهای پیمانکاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد حقوق مالی اقتصادی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. (نویسنده مسئول)

2 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.

چکیده

قراردادهای پیمانکاری حوزه ساخت‌وساز، قراردادهای با سطح تعهدات بالای کاری و مالی، مسائل پیچیده فنی، حقوقی و اقتصادی هستند. با انعقاد این قراردادها تعهدات مختلفی در راستای اجرای یک پروژه مهندسی و عمرانی برای طرفین آن و حتی ثالث شکل می‌گیرد. حجم بالای از مبادلات مالی امکان‌پذیر شود و اساساً عملکرد طرفین آن در راستای انجام تعهدات برآمده از قرارداد فی‌مابین می‌تواند آثار مالی-اقتصادی، فنی و حقوقی بسیاری برای متعهدین، ثالث، ذینفعان، بهره‌برداران و در کل جامعه و اقتصاد کلان کشور داشته باشد. آنچه در قراردادهای پیمانکاری این حوزه مشترک است، آن است که متن آنها عموماً از ضوابط خاص و یکسانی تبعیت می‌کند. در این ضوابط، استفاده از حق فسخ یا خاتمه به‌عنوان اسباب انحلال عقد و پیمان، همواره مطرح و موردتوجه بوده است. بر این اساس در صورت تحقق شرایطی که در قرارداد پیمانکاری احصاء شده است، پیمان یا قرارداد منحل می‌شود و این انحلال قرارداد دارای آثاری است که از زمان اعمال حق فسخ به بعد اعمال می‌شود. شایان ذکر است در قراردادهای پیمانکاری تنظیم روابط صرفاً محدود به حقوق و تعهدات قراردادی نیست بلکه فراتر از آن، آثار ناشی از اجرای این حقوق و تعهدات نیز باید از منظر حقوقی موردتوجه قرار گیرد. بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود تا ضمن بیان شرایط اعمال حقوقی فسخ و خاتمه پیمان در انواع مختلف قراردادهای پیمانکاری حوزه ساخت در داخل کشور و قراردادهای بین‌المللی، آثار حقوقی-مالی و اقتصادی اعمال حق فسخ و خاتمه در این نوع قراردادها به اجمال بررسی شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal investigation of financial-economic Effects of contract termination and revocation in contracting contracts

نویسندگان [English]

  • Iraj Goalbtounchi 1
  • Kourosh Jafarpour 2
1 Master of law in financial-economic, Islamic Azad University, South Tehran branch. (corresponding author)
2 Assistant professor of department of law, faculty of law and political science, Islamic Azad University, South Tehran branch.
چکیده [English]

Construction contracts consist of high level of tasks and financial commitments, complex technical, legal and economic issues. With signing these type of contracts, various obligations are formed between two parties and even third one. The large volume of financial transaction is possibly made and performance of the parties in regard to fulfil the scope of the contract can have many financial-economic, technical and legal effects for the obligees, third parties, beneficiaries, users and the entire society and macroeconomics of the country. The common aspect between construction contracts is their text generally follow the specific and uniform conditions. In this uniform conditions, right to terminate or cancellation as a cause of dissolving the contract has always been at the center of attention. Based on this, in case of fulfillment of the special conditions listed in the contract; The agreement or contract is terminated and the termination of the contract has effects that will be effectuate after exercising the right to termination. It is worth mentioning in construction contracts, the relations between two sides is not limited to regulation of contract's obligations and rules, but beyond that, the implementation of these obligations and rules should also be considered from a legal perspective. Therefore, this research accurately and concisely shows what the conditions for termination of the contract are in different types of internal and international construction contracts, and illustrates the legal-financial and economic consequences of exercising the right to terminate in these types of contracts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civil Construction Contracts
  • Contract Agreement
  • Termination
  • Revocation
1- ادیبی، محمدرضا، (1394)، تحلیل حقوقی فسخ و آثار آن در قراردادهای دولتی، چاپ اول، ویرایش دوم، تهران، انتشارات جاودانه جنگل، 327 صفحه.
2- امامی، سید حسن، (1382)، حقوق مدنی. جلد اول. تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 575 صفحه.
3- جعفری لنگرودی، محمدجعفر، (1378)، حقوق تعهدات، دوره حقوق مدنی، چاپ سوم، تهران، انتشارات گنج دانش، 352 صفحه.
4- شهیدی، مهدی، (1383)، حقوقی مدنی جلد سوم آثار قراردادها و تعهدات چاپ ششم (1392) انتشارات مجد 400 صفحه.
5- کاتوزیان، ناصر، (1382)، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها (آثار قرارداد در رابطه دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث)، جلد سوم، چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامی با همکاری بهمن برنا، 197 صفحه.
6- کاتوزیان، ناصر، (1383)، عقود معین، جلد اول، چاپ ششم، تهران، انتشارات گنج دانش، 149 صفحه.
7- کاتوزیان، ناصر، (1383)، قواعد عمومی قراردادها. جلد سوم. چاپ سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار، 225 صفحه.
8- معین، محمد، (1391)، فرهنگ فارسی شش جلدی، چاپ بیست و هفتم، موسسه انتشارات امیرکبیر، 2351 صفحه.
9- نهرینی، فریدون، (1400)، فسخ قرارداد با نگاهی به رویه فضایی، انتشارات گنج دانش، چاپ سوم، 380 صفحه.
10- تقوی آبند انسری، حسینعلی، (1393)، بررسی فقهی و حقوقی حق فسخ به استناد خیار تخلف از شرط فعل، رساله کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمی، 132 صفحه.
11- سازمان برنامه ‌و بودجه کشور، (1378)، موافقت‌نامه شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان»، نشریه شماره 4311، انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه کشور.
12- سازمان برنامه ‌و بودجه کشور، (1381)، «ضوابط اجرای روش طرح و ساخت در پروژه‌های صنعتی»، نشریه شماره 5490، انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه کشور.
13- سازمان برنامه ‌و بودجه کشور، (1383)، فرهنگ واژگان نظام فنی و اجرایی کشور، شماره 00/83 تابستان 1383، انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه کشور.
14- سازمان برنامه‌ و بودجه کشور، (1384)، ضوابط اجرایی روش طرح و ساخت، تابستان 1384، انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه 12/00/81.
15- محسنی، عباس، (۱۳۸۲)، «تاریخچه معاملات دولتی در ایران»، نشریه مجلس و پژوهش، شماره ۳۹.
16- قانون مدنی.
17- قانون مسئولیت مدنی.
18- FIDIC (2017), “Conditions of contract for plant and design build”, second edition, ISBN 978-88432-082-5, yellow book, 231 P.
19- FIDIC-A Guide for Practitioners, ISBN 978-3-642-02099.
20- The FIDIC Forms of Contract, 3rd Ed, ISBN 13: 978-14051-2031-9.
21- Conditions of Contract for Construction (Second Ed. 2017). For Building and Engineering Works designed by the Employer. ISBN13: 978-2-88432-084-9, Red book, 228 P.
22- Conditions of Contract for EPC Turnkey Projects (Second Edition, 2017). ISBN13: 978-2-88432-083-2, Silver book, 228 P.
23- FIDIC Contracts Guide to the Construction, Plant and Design-Build and EPC/Turnkey Contracts (1st Edition, 2000). ISBN: 2-48432-029-6.